Mogelijke partijdigheid van rechter die werkinstructies geeft aan omstreden executeur-testamentair
Burgerlijk procesrecht: Wekt de rechter de schijn van partijdigheid als zij werkinstructies geeft aan de executeur-testamentair, van wie de andere erfgenamen juist ontslag verlangen?
Samenvatting annotatie onder Rechtbank Overijssel (wrakingskamer Almelo) 25 januari 2015, Prg. 2016/81 m.nt. P.J.M. Ros (ECLI:NL:RBOVE:2016:270).
In deze zaak wraken drie erfgenamen de kantonrechter, omdat zij zich volgens hen niet onpartijdig heeft opgesteld in een geschil met de executeur-testamentair. De erven verlangen dat deze wordt ontslagen. Echter, de kantonrechter heeft de executeur ter zitting zelfs bepaalde instructies gegeven. De kantonrechter verlangt daarbij kennelijk naleving van het bepaalde in Paragraaf 2 van Afdeling 7 van Titel 5 van Boek 4 (De bewindvoerder in het kader van het erfrecht). Die ‘werkinstructie’ betekent echter niet dat de rechter aanstuurt op continuering van het executeurschap. Wij lichten dat toe.
De eindverplichtingen van de executeur-testamentair ex art. 4:151 BW en 4:148 BW vormen op zich geen rekening en verantwoording in de zin van volledige verslaglegging, maar het komt daarbij wel dicht in de buurt vanwege de allesomvattende inlichtingenplicht, vgl. Conclusie A-G vóór Hoge Raad 5 september 2008 (ECLI:NL:PHR:2008:BD4161). Maar ex art. 4:161 BW moet in beginsel ook jaarlijks (dus ook tussentijds) rekening en verantwoording plaatsvinden. Daarover rept het wrakingsvonnis niet. Het lijkt erop dat de gewraakte kantonrechter al een stap verder was en zich richtte op dat art. 4:161 BW en dus geenszins op de voortzetting van het executeurschap. Zij kan de periodieke of jaarlijkse rekening en verantwoording zelfs nodig hebben gehad om überhaupt onbevooroordeeld te kunnen oordelen. De wrakingskamer had op dit punt volgens ons dieper in kunnen gaan alvorens het wrakingsverzoek toe te wijzen. Wellicht had dit tot een andere uitkomst geleid.
De volledige annotatie met aanvullende jurisprudentie is te raadplegen onder Rechtbank Overijssel (wrakingskamer Almelo) 25 januari 2015, Prg. 2016/81 m.nt. P.J.M. Ros (ECLI:NL:RBOVE:2016:270) of neem contact op met ons kantoor.
